Η εμφανέστατη διαφορά στην εμφάνιση μεταξύ των recumbents και των όρθιων ποδηλάτων προκαλεί τη σύγκριση. Αφού τα ανακεκλιμένα ποδήλατα παρουσιάζουν έντονη ποικιλομορφία, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που απαριθμούνται παρακάτω μπορεί να ισχύουν για διαφορετικούς τύπους ή σε διαφορετικό βαθμό ή και καθόλου (για παράδειγμα, η ισορροποία δεν αποτελεί θέμα στα τρίκυκλα).
Θέση οδήγησης
Μια μελέτη που έγινε από τους Bussolari και Nadel (1989) τους οδήγησε να επιλέξουν ανακεκλιμένη θέση οδήγησης για την πτήση του Δαίδαλου παρόλο που η πτήση πάνω από το Βρετανικό κανάλι επετεύχθη με το Gossamer Albatross το οποίο είχε όρθια θέση. Ο Drela το 1998 επιβεβαίωσε ότι "δεν υπήρξε αξιοσημείωτη διαφορά παραγωγής δύναμης μεταξύ ανακεκλιμένης και συμβατικής ποδηλασίας".
Πλεονεκτήματα
Τα ανακεκλιμένα ποδήλατα έχουν αρκετά πλεονεκτήματα απέναντι στα παραδοσιακά, όρθια ποδήλατα.
- Ποικιλία. Μπορεί ν' αγοραστεί συγκεκριμένο recumbent το οποίο θα καλύπτει επαρκέστερα τις ανάγκες και αισθητικές προτιμήσεις του αναβάτη του. Τα μοντέλα ποικίλουν από ημι-όρθια έως πλήρως ανακεκλιμένης θέσης, ποδιές (fairings) για προστασία από τον άνεμο ή τη βροχή, αναρτήσεις, και πολλά άλλα.
- Ασφάλεια. Ειδικά στα χαμηλότερα σχέδια, το χαμηλό κέντρο μάζας του ανακεκλιμένου ποδηλάτου και η μικρή απόσταση του από το έδαφος ελαττώνουν σημαντικά τις συνέπειες μιας πτώσης για τον αναβάτη. Συγκεκριμένα, το κεφάλι του ανακεκλιμένου ποδηλάτη είναι χονδρικά μισό μέτρο (σε ορισμένες περιπτώσεις, μέχρι και 1 μέτρο) χαμηλότερα από το κεφάλι ενός αναβάτη συμβατικού ποδηλάτου. Έτσι, οι πιθανότητες για τραυματισμό στο κεφάλι (συμπεριλαμβανομένης της συνηθισμένης διάσεισης από συμπίεση και της εγκεφαλικής βλάβης από περιστροφή στον άξονα) ελαττώνονται. Μια πτώση προς τη φορά κίνησης από ένα recumbent θα είναι λιγότερο επιβλαβής απ' ότι με ένα όρθιο ποδήλατο λόγω της θέσης "πόδια μπροστά", η οποία εξασφαλίζει ότι ο ποδηλάτης δεν μπορεί να εκτοξευτεί πάνω από το τιμόνι, με το κεφάλι μπροστά.. Επιπροσθέτως, το χαμηλό κέτρο βάρους αυξάνει σημαντικά την ικανότητα πέδησης, η ανακεκλιμένη σχεδίαση αποφεύγει το κλασικό πρόβλημα όπου το έντονο φρενάρισμα του μπροστινού τροχού μπορεί να τινάξει τον αναβάτη πάνω από το τιμόνι. Παρομοίως, η απώλεια του μπροστινού τροχού ή η αποκόλληση του πιρουνιού θα είναι επίσης πολύ λιγότερο επώδυνη απ' ότι σε ένα συμβατικό ποδήλατο. Επιπροσθέτως, η ανακελκιμένη σχεδίαση καθιστά δυνατό να ποδηλατεί κανείς πολύ κοντά στο πεζοδρόμιο χωρίς τον κίνδυνο να ακουμπήσει σε αυτό το πετάλι του. Ωστόσο, ενώ η ποδηλασία κοντά στο πεζοδρόμιο μπορεί ν' αποτελεί χρήσιμη τακτική για την ασφάλεια, όταν αυτό συμβαίνει συνεχώς θεωρείται επικίνδυνο, καθώς τα μελήματα του ποδηλάτη πρέπει να είναι η όσο το δυνατό καλύτερη ορατότητα, η διατήρηση της δυνατότητας ελιγμών, αλλά και να μην επιτρέπει σε αυτοκίνητα να τον προσπερνούν όταν δεν υπάρχει αρκετός χώρος για να γίνει αυτό με ασφάλεια.
- Άνεση. Η ανακεκλιμένη θέση ποδηλασίας μειώνει το φορτίο που δέχεται το σώμα, καθιστώντας την ιδανική για μεγάλες διαδρομές και τουρισμό. είναι άνετη για τον αυχένα, τους καρπούς, τα χέρια, τα μπράτσα, τους ώμους, τη μέση, και το ισχίο. Αναβάτες που υποφέρουν από προβλήματα στη μέση ή στο ουρο-γεννητικό τους σύστημα συχνά ανακαλύπτουν ότι τα recumbents τους επιτρέπουν να καλύπτουν μεγάλες αποστάσεις χωρίς πόνο. Τα προβλήματα του ουρο-γεννητικού συστήματος είναι λιγότερα επειδή τα πετάλια δεν βρίσκονται κάτω από τη σέλα, έτσι αυτή μπορεί να είναι μεγαλύτερη ώστε το βάρος να κατανέμεται σε μια μεγαλύτερη περιοχή και στην πλάτη του καθίσματος. Τα παντελόνια που φτιάχνονται για αναβάτες ανακεκλιμένων ποδηλάτων δε διαθέτουν μαξιλαράκι, ούτε το χρειάζονται..
- Ορατότητα. Η ανακεκλιμένη θέση ποδηλασίας επιτρέπει στον ποδηλάτη να κοιτά μπροστά, σε μια άνετη γωνία, και να παρατηρεί το τοπίο απ'όπου περνά. Ένας ανακεκλιμένος ποδηλάτης μπορεί ακόμη και να κοιτάξει ευθεία επάνω. Αντιθέτως ένα όρθιο ποδήλατο, και ειδικά ένα ποδήλατο δρόμου, προσφέρει θέση ποδηλασίας της οποίας η φυσική κλίση του κεφαλιού είναι να κοιτά το οδόστρωμα, κάτω. Για να βλέπει κανείς το τοπίο, ο λαιμός πρέπει να εκτείνεται προς τα επάνω.
- Υγεία. Πολλοί ποδηλάτες αλλάζουν σε recumbents για την ανακούφιση από χρόνιους πόνους στη μέση, πλάτη και αυχένα που προκαλούνται από τη χρήση συμβατικών ποδηλάτων. Στα τρίκυκλα, η εγγενής σταθερότητα των τριών τροχών επιτρέπει να χρησιμοποιηθούν πολύ κοντές σχέσεις, άρα οι ανηφόρες μπορούν να διανυθούν χωρίς να επιβαρυνθούν οι αρθρώσεις. Επίσης, σε κάποια recumbents, τα πόδια του αναβάτη βρίσκονται σχεδόν στο ίδιο ύψος με την καρδιά του. Αυτό μειώνει την υδροστατική πίεση του ποδηλάτη, επιτρέποντας έτσι στο φλεβικό αίμα να επιστρέφει ευκολότερα στην καρδιά. Η φυσιολογική αυτή δράση της βελτιωμένης κυκλοφορίας υποδηλώνει αύξηση της αντοχής του αναβάτη ή/και αυξημένη ισχύ σε μεγάλες διαδρομές. Οι αναβάτες των recumbents δεν γέρνουν προς τα εμπρός όπως οι αναβάτες συμβατικών ποδηλάτων, κάτι που κάνει την αναπνοή ευκολότερη. Επιπροσθέτως, έρευνες δείχνουν ότι η χρήση "όρθιων" ποδηλάτων μπορεί να προκαλέσει ανικανότητα στους άνδρες λόγω της πίεσης που δέχεται το περινέο από τη σέλα. Τα ανακεκλιμένα καθίσματα δεν παρουσιάζουν τέτοιο πρόβλημα.
- Ταχύτητα. Σε κατηφόρες, ισιώματα ή ελαφρές ανηφόρες, τα ανακεκλιμένα ποδήλατα είναι γενικά πιο γρήγορα από τα συμβατικά με την ίδια προσπάθεια, επειδή το αεροδυναμικό προφίλ του αναβάτη μειώνει την αεροδυναμική αντίσταση. Αυτό είναι και το χαρακτηριστικό που οδήγησε την Union Cycliste Internationale (UCI) στην απαγόρευση τους τη δεκαετία του 1930. Το παγκόσμιο ρεκόρ ταχύτητας για όχημα κινούμενο με μυική δύναμη έγινε από τον Sam Whittingham με ένα πλήρως καλυμμένο recumbent στις 18 Σεπτεμβρίου 2008 με ταχύτητα που έφτασε τα 132.5 km/h.
- Στροφές. Παρόλο που τα ανακεκλιμένα ποδήλατα έχουν μεγαλύτερη ακτίνα στροφής από τα συμβατικά, ένα πλεονέκτημα πολλών σχεδίων είναι ότι ο ποδηλάτης μπορεί να πεταλάρει συνεχώς, ακόμη και μέσα σε απότομες στροφές, χωρίς το φόβο ότι πετάλια θα χτυπήσουν στο έδαφος.
Ισορροπία. Η ισορροπία είναι γενικά δυσκολότερη πάνω σε ένα ανακεκλιμένο ποδήλατο εξ'αιτίας του χαμηλότερου κέντρου βάρους. Είναι ευκολότερο να ισορροπήσει κανείς με ένα υψηλότερο κέντρο βάρους λόγω του "φαινόμενου του εκκρεμούς" (είναι ευκολότερο να να γίνουν μικρές αλλαγές στην κλίση στην οποία γέρνουν τα όρθια ποδήλατα). Επιπροσθέτως, συγκριτικά με αναβάτες συμβατικών ποδηλάτων, όσοι καβαλάνε δίτροχα recumbents έχουν μικρότερα περιθώρια μετατόπισης του βάρους τους για να κατευθύνουν ή να ισορροπήσουν το ποδήλατο. Συνεπώς, η ποδηλασία σε χαμηλή ταχύτητα και οι έντονοι ελιγμοί είναι δυσκολότερα πάνω σε ένα ανακεκλιμένο ποδήλατο. Βέβαια, τα ανακεκλιμένα τρίκυκλα είναι ιδιαίτερη περίπτωση, ιδανική για ποδηλάτες που δεν μπορούν να ισορροπήσουν ένα συμβατικό δίτροχο ποδήλατο.
Μειονεκτήματα
- Εκκίνηση και στάση. Λόγω της ύπτιας θέσης, τα περισσότερα recumbents δεν επιτρέπουν στον αναβάτη να ωθήσει το ποδήλατο πατώντας το πόδι του στο έδαφος. Αυτό κάνει τις εκκινήσεις αργές και απαιτεί καλή ισορροπία. Ωστόσο, επειδή η εκκίνηση ενός ποδηλάτου σπρώχνοντας με το πόδι στο έδαφος μάλλον δεν είναι ο καλύτερος τρόπος εκκίνησης, το μειωνέκτημα αυτό δε μπορεί να θεωρηθεί σημαντικό. Η εκκίνηση ενός ανακεκλιμένου ποδηλάτου δεν απαιτεί μεγάλη δύναμη: Είναι απλά θέμα ισορροπίας και τεχνικής που θα πρέπει να μαθευτεί. Είναι καλύτερα να μάθει κανείς από έναν έμπειρο ποδηλάτη, ο οποίος μπορεί να βοηθήσει με ένα μικρό σπρώξιμο στην αρχή. Μπορεί να χρειαστούν αρκετές βόλτες για ν' αποκτηθεί η απαραίτητη αυτοπεποίθηση στις ικανότητες εκκίνησης και στάσης πρωτού ο αναβάτης βγει στην κυκλοφορία ή κάνει ανηφορικές εκκινήσειςs. Τα ανακεκλιμένα τρίκυκλα δεν απαιτούν ισορροπία και έτσι δε χρειάζεται κάποια ειδική ικανότητα πάνω σε αυτή. Με το κάθισμα σε πολλά recumbents να βρίσκεται ιδιαίτερα χαμηλά, συχνά είναι ευκολότερο να πατήσει κανείς το πόδι του στο έδαφος κατά τη στάση απ' ότι σε ένα συμβατικό ποδήλατο με τη σέλα τοποθετημένη ψηλά για το βέλτιστο πεταλάρισμα.
- Ικανότητα ελιγμών. Τα περισσότερα recumbents έχουν μεγαλύτερη ακτίνα στροφής και σε συνδυασμό με τη δυσκολότερη ισορροπία, οι έντονοι και χαμηλής ταχύτητας ελιγμοί μπορεί να είναι δύσκολοι. Είναι επίσης πολύ δύσκολο να ανασηκώσει ο ποδηλάτης τη μπροστινή ρόδα για ν' ανεβεί σε πεζοδρόμιο. Αφού ο εμπρόσθιος τροχός είναι συχνά μικρότερος, το ν' ανεβαίνει κανείς πεζοδρόμια χωρίς ράμπες είναι πολύ ριψοκίνδυνο, ακόμη και με ανάρτηση.
- Ανηφόρες. Ένα πολυσυζητημένο πιθανό μειονέκτημα της ανακεκλιμένης θέσης είναι η αυξημένη δυσκολία της ποδηλασίας σε ανηφόρες. Αυτό μάλλον οφείλεται στην εντύπωση που δημιουργείται κατά την αρχική περίοδο χρήσης ενός recumbent, όπου τα πόδια δεν έχουν συνηθίσει ακόμη στις διαφορετικές μυικές απαιτήσεις. Σε ένα συμβατικό ποδήλατο, ο αναβάτης μπορεί να πατήσει όρθιος στα πετάλια και να τραβήξει το τιμόνι, ενώ στο ανακεκλιμένο ποδήλατο μπορεί να στηριχτεί στο κάθισμα. Πολλοί υποστηρίζουν ότι με τη στήριξη στο κάθισμα, ένας ελαφρύτερος αναβάτης μπορεί να μεταφέρει περισσότερη δύναμη στα πετάλια γιατί δεν περιορίζεται από το βάρος του σώματός του. Και στις δύο περιπτώσεις, ο υψηλότερος ρυθμός πεταλαρίσματος μειώνει το φορτίο και την κούραση στα πόδια κατά την ανάβαση. Τα ανακεκλιμένα τρίκυκλα είναι ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς οι αναβάτες τους μπορούν να ανέβουν σχεδόν οποιαδήποτε ανηφορική κλίση (πρόσφυσης επιτρέπουσας) με τις σωστές σχέσεις, αφού η ισορροπία (άρα και η ταχύτητα) δεν αποτελεί προβλημα.
- Μήκος πλαισίου. Μερικά σχέδια ανακεκλιμένων ποδηλάτων χρησιμοποιούν μακρύτερα πλαίσια από τα συμβατικά ποδήλατα. Αυτό γενικά συνεπάγεται περισσότερο βάρος και αυξημένη ελαστικότητα πλαισίου, κάτι που οδηγεί σε απώλεια δύναμης. Η αλυσίδα είναι δύο με τρεις φορές μακρύτερη απ' ότι σε ένα όρθιο ποδήλατο και συνήθως χρειάζεται έναν ή περισσότερους τροχίσκους έντασης/ευθυγράμμισης. Υπάρχει μια μικρή ποσότητα τριβής σε τέτοιους τροχίσκους που επίσης στερεί ισχύ (ελάχιστα). Τα μακρύτερα πλαίσια είναι δυσκολότερα στη μεταφορά όταν τα ποδήλατα αποστέλλονται, ή τοποθετούνται σε σχάρες αυτοκινήτων. Μερικοί κατασκευαστές προσφέρουν αναδιπλούμενα ή σπαστά σχέδια. Η μεγαλύτερη απόσταση μεταξύ τιμονιού και τροχών μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε ταχύμετρα και cyclocomputers, ασύρματα ή ενσύρματα. Η απόσταση του τιμονιού με το δισκοβραχίονα είναι παρομοίως μεγαλύτερη από αυτή ενός συμβατικού ποδηλάτου και μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε αισθητήρες στροφών (cadence sensors).
- Σταθερή θέση. Ενώ η θέση οδήγησης είναι άνετη και δεν επιβαρύνει τα χέρια, δεν είναι εύκολο να μεταβληθεί κατά τη διάρκεια μιας βόλτας (όπως οι αναβάτες όρθιων ποδηλάτων σηκώνονται στις ανηφόρες), και μερικοί ότι η τοποθέτηση της μεσαίας τριβής στο ύψος των γοφών η κοντά σε αυτό προκαλεί προβλήματα όπως κρύα ή μουδιασμένα πέλματα. μερικοί ανακεκλιμένοι ποδηλάτες υποφέρουν από "recumbent butt," έναν πόνο στους γλουτιαίους μύες που προκαλείται από την αυξημένη προσπάθειά τους ενώ συμπιέζονται. Αυτό συνήθως αντιμετωπίζεται ρυθμίζοντας την κλίση του καθίσματος και τη θέση των πεταλιών. Σε πιο ανακεκλιμένη θέση, το βάρος μοιράζεται ομοιόμορφα μεταξύ της πλάτης και των γλουτών. Ο αναβάτης ενός συμβατικού ποδηλάτου μπορεί να σταθεί όρθιος στα πετάλια, επιτρέποντας έτσι στα πόδια του ν' απορροφήσουν ένα δυνατό χτύπημα ή τους κραδασμούς από ανωμαλίες του δρόμου. Ο ανακεκλιμένος ποδηλάτης δεν έχει αυτή τη δυνατότητα (αν και πολλά recumbents περιλαμβάνουν ανάρτηση για την απαλοιφή αυτού του προβλήματος).
- Ορατότητα στο δρόμο. Η απόσταση από τα μάτια του αναβάτη έως το μπροστινό άκρο του recumbent είναι κατά κάτι μεγαλύτερη απ' ότι σε ένα όρθιο ποδήλατο, ενώ ο ίδιος δεν έχει τη δυνατότητα να γείρει μπροστά. Στο γεγονός αυτό οφείλεται η κακή ορατότητα που έχει σε κλειστές στροφές (οι οδηγοί αυτοκινητων έχου το ίδιο πρόβλημα, αν και σε αμβλυμένο βαθμό, αφού βρίσκονται πιο κοντά στο μέσο του δρόμου). Σε κάποια σχέδια - όπως π.χ. σε "low-racers" - ο αναβάτης κάθεται σημαντικά χαμηλότερα απ' ότι σε ένα συμβατικό ποδήλατο και έτσι το πεδίο όρασης του εμποδίζεται από φράκτες, σταθμευμένα αυτοκίνητα, κλπ. Είναι επίσης δυσκολότερο ο ποδηλάτης να κοιτάξει πίσω, κάτι που διορθώνεται με την τοποθέτηση καθρεπτών στο κράνος ή το τιμόνι.
- Ορατότητα ποδηλάτου. Σε αστική κίνηση, πολλά ανακεκλιμένα ποδήλατα είναι χαμηλότερα από το επίπεδο του ματιού πολλών οδηγών αυτοκινήτων, αν και οι υποστηρικτές προτείνουν ότι η σχετική σπανιότητα του σχεδίου βοηθά τα recumbents να λαμβάνουν μεγαλύτερη προσοχή από τους οδηγούς. Όσοι χρησιμοποιούν τα ποδήλατα αυτά για τη μετακίνηση τους, συχνά προσθέτουν σημαίες, φωτισμό και φωτοανακλαστικό υλικό σε αυτά και τον εξοπλισμό τους ώστε να βελτιώσουν την ορατότητα τους. Πολλοί αναφέρουν ότι το να έχουν τη δυνατότητα να κοιτάζουν τους οδηγούς των αυτοκινήτων στα μάτια ως πλεονέκτημα.
- Τιμή. Τα recumbents είναι γενικά 10 - 15% πιο ακριβά από συμβατικά ποδήλατα αντίστοιχης ποιότητας. Τα περισσότερα είναι χειροποίητα σε συγκριτικά μικρές ποσότητες από ανεξάρτητους κατασκευαστές, συνήθως με υψηλών προδιαγραφών εξαρτήματα. Στις φθηνές κατηγορίες, η πλειοψηφεία των συμβατικών ποδηλάτων πωλείται για λιγότερο από το κόστος τους φθηνότερου καινούργιου ανακεκλιμένου ποδηλάτου.
- Έλλειψη σταθερών σχεδίασης. Τα recumbents συχνά διαφέρουν ριζικά στη σχεδίαση από τα κλασικά ποδήλατα με τα τριγωνικά πλαίσια, άρα οι συμβατικές σχάρες ποδηλάτων, σχάρες μεταφοράς με αυτοκίνητο, αξεσουάρ, και κλειδαριές δεν εφάπτονται με τους συνηθισμένους τρόπους.
- Ασφάλεια. Παρόλο που τα ανακεκλιμένα ποδήλατα γενικά θεωρούνται ασφαλέστερα από τα όρθια ποδήλατα (όπως προαναφέρθηκε), παρουσιάζουν κάποια ιδιαίτερα θέματα ασφαλείας. Ένας τύπος τραυματισμού χαρακτηριστικός των recumbents ονομάζεται "leg suck" όταν το πόδι ακουμπήσει στο έδαφος και το ποδήλατο περάσει πάνω από το σημείο επαφής, προκαλώντας κακώσεις στους συνδέσμους και, σε κάποιες περιπτώσεις, κάταγμα στον αστράγαλο. Η χρήση πεταλιών με διατάξεις πρόσδεσης (clipless pedals) μειώνει την πιθανότητα αυτή εμποδίζοντας το πόδι να γλυστρίσει από το πετάλι. Αλλά με τα clipless πετάλια, το να έχει ο ποδηλάτης τα πόδια του "κλειδωμένα" κατά την αστοχία ενός εμπρόσθιου ελαστικού ή τροχού σε υψηλές ταχύτητες, μπορεί να οδηγήσει το recumbent να κυλίσει πάνω από τον ποδηλάτη, παρασέρνοντας το κλειδωμένο πόδι/πόδια μαζί του. Αυτό το σενάριο, αν και πολύ σπάνιο, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά κλιμακωτά κατάγματα του μηριαίου οστού, κάτι που σπάνια συμβαίνει με τα όρθια ποδήλατα.
- Η επικάλυψη των πτερνών με τον εμπρόσθιο τροχό σε κλειστές στροφές με κάποια σχέδια κοντού μεταξονίου (short wheelbase - SWB) και κάποια συμπτηγμένου μακριού μεταξονίου (compact long wheelbase - CLWB) είναι γνωστή ως "heel strike." Είναι εμφανής μόνο κατά τη διάρκεια κλειστών στροφών και μπορεί ν' αποφευχθεί σηκώνοντας την πτέρνα ή πάυοντας το πεταλάρισμα. Είναι παρόμοιο από πολλές απόψεις με το λεγόμενο "toe strike" (δηλ. επικάλυψη των δακτύλων του ποδιού με τον εμπρόσθιο τροχό) στα συμβατικά ποδήλατα, το οποίο παρομοίως εξαρτάται από τη σχεδίαση, την εκτέλεση, το μέγεθος των ποδιών και τη θέση τους στο πετάλι όπως και την παρουσία ή μη φτερών/λασπωτήρων.
Πηγή: Wikipedia.org